Restauratienieuws mei 2007
Door Eugène Zwanikken

Het is al weer een hele tijd stil geweest op dit deel van de site, de hoogste tijd dus voor NIEUWS! Maar in de eerste plaats natuurlijk even waarom het zo lang stil is geweest. Is er dan niks gebeurd? Heeft de restauratie stil gelegen? Wat is de stand van zaken? Wat is er aan de hand? Ik zal het u vertellen: de oorzaak ben ikzelf. Ik ben namelijk geen schrijver. Ik zet me met liefde en plezier in voor de H. Nicolaaskerk in Baarn, maar als schrijver ben ik niet in de wieg gelegd. En omdat er tot op heden helaas niemand is gevonden om de vorderingen rond de restauratie te beschrijven, waag ik de stap bij deze toch maar zelf!

Voorbereidingen

Het eerste en laatste 'restauratie-bericht' dateert van februari 2006. Toen werd gesproken over het (intern) herstel van de kapconstructie. Dit deel van de restauratiebegeleiding heb ik zelf ter hand genomen, maar ik heb toen aan het kerkbestuur aangegeven dat voor het vervolg deskundige begeleiding nodig was. In de loop van 2005 zijn, mede in overleg met het bisdom, een aantal adviesbureaus geselecteerd die hun visie en aanpak voor de restauratie heeft gegeven en – niet onbelangrijk! – het prijskaartje daarvoor. Eind 2005 is de keuze gevallen op Monumenten Adviesbureau Delfgou B.V. uit Scherpenzeel. Niet alleen kwam dit bureau met een goed voorstel en een gunstige prijs, maar de heren Willigenburg en Nagel, die de restauratie gaan begeleiden, zijn goed bekend met onze Nicolaaskerk aangezien zij deze als monumentenwachters jarenlang hebben geïnspecteerd (al bleek dit pas toen het kerkbestuur inmiddels akkoord was gegaan met hun voorstel). Dit gaf het kerkbestuur en vooral mij ook het gevoel een goed besluit te hebben genomen. (Voor wie meer wil weten over Adviesbureau Delfgou, zie www.delfgou.nl.)


Het door houtrot aangetaste houtwerk van een dakkapel.

In eerste instantie werd afgesproken dat we een tienjarenplan zouden maken, waarin alle restauratiewerkzaamheden gefaseerd zouden worden opgenomen. In gesprekken met de heer Willigenburg bleek dat dit op diverse moeilijkheden zou stuiten en er is voor gekozen – aangezien de binnenkant van het dak al onder handen werd genomen – nu ook eerst te zorgen voor een goede afdichting van de kerk.

Zo is er het plan op tafel gekomen voor de restauratie van de leien bedekking van de kerk, inclusief zinken goten, loodwerk, dakkapellen etc. In de loop van 2006 is aan diverse aannemers en leidekkers gevraagd om een offerte uit te brengen voor het inmiddels afgeronde bestek en is hieruit een keuze gemaakt. Sinds die tijd zijn we bezig voor dit deel van de restauratie goedkeuring te krijgen bij het bisdom, de gemeente Baarn en het Prins Bernhard Cultuurfonds, mede om ook het financiële plaatje rond te krijgen. De aanvraag bij het Prins Bernhardfonds kan pas definitief worden ingediend als toestemming van de gemeente verkregen is.


Gescheurde steunbeerkop en
slecht voeg- en leiwerk

Dit was tot voor kort een probleem omdat we eind 2006 te horen kregen dat de subsidiekraan van de gemeente Baarn voor monumenten dicht ging. Wel moest voor een gemeentelijk monument zoals de Nicolaaskerk een bouwvergunning worden aangevraagd, met de aan deze aanvraag verbonden leges(!). Inmiddels is de gemeente hierop teruggekomen en is in februari 2007 een nieuw subsidiebeleid van kracht geworden. Al met al mogen we nu waarschijnlijk rekenen op een bijdrage in de kosten, maar dan zijn we er nog lang niet (waarover straks meer).


Het kerkhof, de glas-in-lood ramen en overige zaken

Zoals u heeft kunnen lezen, zijn we inmiddels ruim anderhalf jaar verder en lijkt het er van de buitenkant misschien op dat er niets is gebeurd en dat het kerkbestuur (en ondergetekende) wat bouwaangelegenheden betreft stil hebben gezeten. In de laatste jaren zijn echter, naast het herstel van de binnenkant van de kapconstructie, ook de volgende zaken gerealiseerd:
  • vervangen van de oude carport;
  • met de hulp van de Jozefgroep vervangen van het hekwerk achter de kerk bij de Speeldoos;
  • aanleggen van nieuwe riolering rond de kerk;
  • niet direct zichtbaar maar niet minder belangrijk, diverse zaken met betrekking tot de gebruikersvergunning van de kerk.

Misschien kunt u zich ook nog herinneren dat in 2003/2004 de regenwaterafvoeren, de klokkenstoel en het luidmechanisme zijn vervangen en vernieuwd. Toen was nog een oude subsidieregeling van kracht. Nadat de aanvraag voor subsidie door de gemeente in behandeling was genomen, mochten we uiteindelijk in april 2005 en februari van dit jaar - na veelvuldig aankloppen en aandringen - de definitieve toezegging (nog niet het geld!) voor de subsidie ontvangen.

Op het kerkhof werd/wordt niet alleen gewerkt aan de vernieuwing van de paden! Zo wordt op dit moment de laatste hand gelegd aan de bouw van een urnenmuur (naar een ontwerp van Maarten Peek) en komt er binnenkort een nieuw kruis.

Daarnaast wordt er op het kerkhof door een aantal vrijwilligers bijna dagelijks enorm hard gewerkt en we kunnen zeggen dat dankzij hun inzet ons kerkhof er keurig verzorgd uitziet!


Eerste ontwerpschets van Maarten Peek voor de nieuwe urnenmuur

Inmiddels zijn we ook al weer druk bezig met de voorbereidingen van de ook zeer dringende en noodzakelijke restauratie van de 100 jaar oude glas-in-lood ramen. Deze verkeren in een dusdanige staat dat door een deskundige van B.V. Glasbewerkings Bedrijf Brabant in december 2003 al is aangegeven dat "willen we deze cultuur-historisch belangrijke glaskunstramen voor het nageslacht bewaren, deze zo spoedig mogelijk dienen te worden gerestaureerd c.q. geconserveerd". De kosten van deze restauratie worden voorzichtig geschat op circa 1 á 1,5 miljoen euro. Dan hebben we het nog niet over het schilderwerk van de kerk en de muren en niet te vergeten het normale onderhoud van de kerk. Al met al staat onze parochie dus voor de uitdaging om in de komende jaren een bedrag van 2 miljoen euro bijeen te rapen (voor ramen en dak) om de kerk (letterlijk!) overeind te houden.

Van echt stil zitten is dus geen sprake. Het probleem is alleen vaak dat bij veel van de bovengenoemde zaken van diverse verschillende instanties goedkeuring dan wel toestemming dient te worden verkregen voordat aan een klus kan worden begonnen! En het vergt enorm veel tijd, schrijfwerk en telefoon- en e-mailverkeer, voordat deze goedkeuringen ook daadwerkelijk binnen zijn. Daarom lijkt het misschien soms dat er weinig gebeurd, maar vóór doch meestal achter de schermen wordt druk gewerkt.

De kosten

Zoals u wellicht al heeft gelezen bij de actie Kerk Balans en zoals u heeft kunnen opmaken uit bovenstaande staan ons de komende periode flinke, maar onvermijdelijke uitgaven te wachten, willen we onze kerk in stand houden. Veel parochies in onze omgeving – zoals Laren, Blaricum, Eemnes en Hilversum – zijn ons al voorgegaan of nog volop bezig met de restauratie en de daaraan verbonden kosten.


Schade aan een glas-in-loodraam

Nog dit jaar hopen ook wij met de eerste fase van de restauratie, de leienbedekking, inclusief zinken goten, loodwerk, dakkapellen etc. van start te kunnen gaan (zodra alle benodigde goedkeuringen en toezeggingen binnen zijn).

Zoals u bekend is, zijn we als kerk voor onze financiële middelen geheel afhankelijk van de giften en bijdragen van onze parochianen. Gelukkig hebben we in Baarn een bloeiende parochie en kunnen we jaarlijks rekenen op een behoorlijke kerkbijdrage, die helaas echter geen gelijke tred houdt met de jaarlijks stijgende kosten voor het beheer en onderhoud van de kerk. Elke euro wordt daarom wel twee keer omgedraaid voordat deze wordt uitgeven. De kosten van bovengenoemde restauratie van de kap alleen al bedragen bijna 0,5 miljoen euro. Tellen we hierbij de kosten van de restauratie van de glas-in-lood ramen op komen we op een totaal van circa 2 miljoen euro. In vergelijking met andere grote restauratiewerken valt dat getal reuze mee. Maar desalniettemin gaat het om een fors bedrag.


Schade aan een glas-in-loodraam

Ondanks de jaarlijkse reserveringen voor groot onderhoud is onze financiële positie niet zodanig dat daaruit een dergelijke restauratie kan worden gefinancierd. Een deel van alle kosten kan worden voldaan uit de post 'voorziening groot onderhoud', maar deze is bij lange na niet voldoende om alle kosten te dekken. We kunnen het als kerkbestuur niet alleen, we hebben uw steun heel hard nodig. Uw bijdrage, maar ook suggesties en/of acties om extra inkomsten te genereren zijn daarom dan ook meer dan welkom. Zo kan ieder zijn steentje bijdragen om dit doel te realiseren. Maak dus gul over naar NL 35 RABO 0139 8873 93 ten name van R.K. Kerkbest. H. Nicolaas onder vermelding "restauratie kerk".

Wist u trouwens dat de fiscus u helpt door een deel van uw gift weer aan u terug te geven, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Een gift is echter altijd fiscaal aftrekbaar als u dit doet in de vorm van een lijfrente (vaste en gelijkmatige periodieke uitkering, minimaal 5 jaar). U ziet: een gift kan u nog voordeel opleveren ook! Wacht dus niet langer maar stort vandaag nog, bij voorbaat heel hartelijk dank voor uw bijdrage. Ik hoop dat ik u een beetje duidelijkheid en inzicht heb gegeven in de restauratie zoals deze er op dit moment voorstaat.

Met vriendelijke groet, en vertrouwende op uw ondersteuning in welke vorm dan ook,

Eugène Zwanikken.

Terug naar archief restauratie