Lezingen van 8 december 2023

Hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis van de heilige maagd Maria


Negen maanden vóór het feest van Maria Geboorte op 8 september viert de Kerk het hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis van de heilige maagd Maria. De Catechismus van de Katholieke Kerk legt dit geloofsmysterie als volgt uit:
"Om Moeder van de Verlosser te zijn werd Maria 'door God begiftigd met gaven die pasten bij een zo grote taak'. De engel Gabriël begroet haar op het ogenblik van de boodschap als 'vol van genade'. Immers, om de vrijwillige instemming van haar geloof te kunnen geven bij de aankondiging van haar roeping moest zij geheel gedragen worden door Gods genade.
De Kerk is zich door de eeuwen heen ervan bewust geworden dat Maria, door God 'begenadigd' (Lc 1, 28), vanaf haar ontvangenis verlost was. Dat belijdt het dogma van de onbevlekte ontvangenis, door paus Pius IX in 1854 afgekondigd:
De gelukzalige maagd Maria is bij het eerste ogenblik van haar ontvangenis door een bijzondere genadegave en voorrecht van de almachtige God met het oog op de verdiensten van Christus Jezus, de Verlosser van het menselijk geslacht, gevrijwaard van elke smet van de erfzonde.
Deze 'luister van een uitzonderlijke heiligheid' waarmee zij 'vanaf het eerste ogenblik van haar ontvangenis gesierd is', verkrijgt zij geheel van Christus: zij is 'met het oog op de verdiensten van haar Zoon op een meer verheven wijze verlost'. Meer dan elke andere geschapen persoon heeft de Vader haar 'in de hemelen in Christus gezegend met elke geestelijke zegen' (Ef. 1, 3). Hij heeft haar 'in Hem uitverkoren voor de grondlegging van de wereld, om heilig en vlekkeloos te zijn voor zijn aangezicht'.
De kerkvaders uit de oosterse traditie noemen de Moeder van God 'de geheel heilige' (Panaghia), zij vieren haar als 'vrij van iedere zondesmet, als het ware gevormd door de heilige Geest en gemaakt tot een nieuw schepsel'. Door Gods genade is Maria heel haar leven lang vrij van iedere persoonlijke zonde gebleven."


Eerste lezing: Uit het boek Genesis, 3, 9-15. 20.
Nadat Adam van de boom gegeten had, riep God de Heer de mens en vroeg hem: Waar zijt gij? Hij antwoordde: Ik hoorde uw donder in de tuin, en toen werd ik bang, omdat ik naakt ben; daarom heb ik mij verborgen. Maar God de Heer zei: Wie heeft u verteld dat gij naakt zijt? Hebt ge soms gegeten van de boom die Ik u verboden heb? De mens antwoordde: De vrouw die Gij mij als gezellin gegeven hebt, zij heeft mij van die boom gegeven, en toen heb ik gegeten. Daarop vroeg God de Heer aan de vrouw: Hoe hebt ge dat kunnen doen? De vrouw zei: De slang heeft mij verleid, en toen heb ik gegeten. God de Heer zei toen tot de slang: Omdat ge dit gedaan hebt, zijt gij vervloekt, onder alle tamme dieren en onder alle wilde beesten. Op uw buik zult ge kruipen en stof zult ge vreten, alle dagen van uw leven. Vijandschap sticht Ik tussen u en de vrouw, tussen uw kroost en het hare. Dit zal uw kop bedreigen, en gij zijn hiel. De mens noemde zijn vrouw Eva, want zij is de moeder geworden van alle levenden.


Tussenzang: Ps. 98 (97), 1. 2-3ab. 3c-4.

Antifoon:

Zingt voor de Heer een nieuw gezang omdat Hij wonderen deed.

Zingt voor de Heer een nieuw gezang
omdat Hij wonderen deed.
Zijn hand deed zich krachtig gelden,
de macht van zijn heilige arm.

Zijn weldaden deed Hij ons kennen,
de volkeren zijn gerechtigheid.
Opnieuw bleek zijn goedheid en trouw
ten gunste van Israëls huis.

Geheel de aarde aanschouwde
wat onze God voor ons deed.
Verheerlijkt de Heer, alle landen,
weest blij, verheugt u en zingt.


Tweede lezing: Uit de brief van de heilige apostel Paulus aan de christenen van Efeze, 1, 3-6. 11-12.
Broeders en zusters,
Gezegend is God, de Vader van onze Heer Jezus Christus, die ons in de hemelen in Christus heeft gezegend met elke geestelijke zegen. In Hem heeft Hij ons uitverkoren vóór de grondlegging der wereld, om heilig en vlekkeloos te zijn voor zijn aangezicht. In liefde heeft Hij ons voorbestemd zijn kinderen te worden door Jezus Christus, naar het welbehagen van zijn wil, tot lof van de heerlijkheid van zijn genade. Hiermee heeft Hij ons begiftigd in de Geliefde, in wie wij ook ons erfdeel hebben ontvangen, daartoe voorbestemd door de beschikking van Hem die alles tot stand brengt naar het besluit van zijn wil, opdat wij verbreiden de lof van zijn heerlijkheid, wij, die reeds te voren onze hoop op de Christus hadden gebouwd.


Alleluia: Lc. 1, 28.
Alleluia. Verheug u, Maria, Begenadigde, de Heer is met u; gij zijt gezegend onder de vrouwen. Alleluia.


Uit het heilig Evangelie van onze Heer Jezus Christus volgens Lucas, 1, 26-38.
In die tijd werd de engel Gabriël van Godswege gezonden naar een stad in Galilea, Nazaret, tot een maagd die verloofd was met een man die Jozef heette, uit het huis van David; de naam van de maagd was Maria. De engel trad bij haar binnen en sprak: Verheug u, Begenadigde, de Heer is met u, gij zijt de gezegende onder de vrouwen. Zij schrok van dat woord en vroeg zich af wat die groet toch wel kon betekenen. Maar de engel zei tot haar: Vrees niet Maria, want gij hebt genade gevonden bij God. Zie, gij zult zwanger worden en een zoon ter wereld brengen en gij moet Hem de naam Jezus geven. Hij zal groot zijn en Zoon van de Allerhoogste genoemd worden. God de Heer zal Hem de troon van zijn vader David schenken en Hij zal in eeuwigheid koning zijn over het huis van Jakob en aan zijn koningschap zal nooit een einde komen. Maria echter sprak tot de engel: Hoe zal dit geschieden daar ik geen man beken? Hierop gaf de engel haar ten antwoord: De heilige Geest zal over u komen en de kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen; daarom ook zal wat ter wereld wordt gebracht heilig genoemd worden, Zoon van God. Weet dat zelfs Elisabeth, uw bloedverwante, in haar ouderdom een zoon heeft ontvangen en, ofschoon zij onvruchtbaar heette, is zij nu in haar zesde maand; want voor God is niets onmogelijk. Nu zei Maria: Zie de dienstmaagd des Heren; mij geschiede naar uw woord. En de engel ging van haar heen.